1. Chức năng của khối vi xử lý
Chức năng của khối CPU
- Chức năng điều khiển :
CPU có chức năng điều khiển các hoạt động của máy bao gồm
- Điều khiển tắt mở nguồn thông qua lệnh Power .
- Điều khiển mạch cao áp thông qua lệnh On/Off hoặc Stanby
- Tạo hiển thị trên màn hình
- Điều khiển thay đổi độ tương phản, độ sáng trên màn hình
- Điều khiển thay đổi kích thước ngang, dọc cho phù hợp với độ phân giải .
- Điều khiển thay đổi tần số quét dòng, quét mành cho đồng bộ tần số với máy tính .
=> Nếu CPU không hoạt động thì Cao áp sẽ không hoạt động do không có lệnh Stanby điều khiển cấp nguồn cho mạch dao động vì vậy khi hỏng khối CPU máy thường không lên màn sáng .
- Điều kiện để CPU hoạt động .
+ CPU phải có đủ các điều kiện sau thì chúng mới hoạt động được
- Có nguồn Vcc 5V ( sai số < 10% )
- Có dao động thạch anh
- Có xung Reset
- Các phím bấm trước máy không bị chập hoặc không bị dò điện
- IC Memory hoạt động tốt .
Mạch cấp nguồn 5V cho CPU sử dụng IC ổn áp LA7805
IC ổn áp LA7805, chân 1 điện áp vào, chân 2 là
mass, chân 3 điện áp ra 5V
- + Mạch cấp nguồn 5V cho CPU sử dụng IC ổn áp LA7805 giảm áp từ nguồn 12V hoặc 14V xuống, nguồn 12V được cung cấp từ khối nguồn .
=> Các trường hợp mất nguồn cấp cho CPU thường do hỏng IC ổn áp LA7805 .
Chân lệnh Reset(19) và thạch anh dao
động ở hai chân 13 và 14
- + Reset là chân tạo áp khởi động cho CPU, chân này nếu mất điện áp thì CPU sẽ không hoạt động .
- + Thạch anh tạo xung nhịp cho CPU hoạt động, tần số dao động của thạch anh từ 4MHz đến 15MHz
Hình dáng thạch anh dao động
2. Vị trí khối vi xử lý
Khối vi xử lý trên vỉ máy
- Khối CPU thường nằm gần các phím bấm, cạnh CPU luôn có một thạch anh tạo dao động và một IC nhớ Memory có 8 chân , xung quanh CPU thường rất ít tụ lọc, nếu có thì thường là tụ 10V => đó là điểm khác biệt với các IC khác .
3. Phân tích khối CPU (Vi xử lý) trên Monitor Samsung 793DFX
Sơ đồ chân IC Vi xử lý Monitor Samsung 793DFX
Sau đây là các chức năng điều khiển của CPU
- Chức năng điều khiển mạch dãn ngang tự động .
Mạch dãn ngang tự động
- - Lệnh S1 và S2 từ các chân 3 và 4 của CPU đưa tới điều khiển mạch dãn ngang tự động .
- Khi lệnh S1 > 0V => đèn Q455 dẫn => áp chân C đèn Q455 bằng 0V => đèn Q451 tắt, ngược lại khi lệnh S1 = 0V => đèn Q451 dẫn, khi đèn Q451 dẫn hay ngắt sẽ thêm hay bớt tụ C451 tham gia vào mạch => kết quả là kích thước ngang của màn hình thay đổi .
- Với lệnh S2 cũng tương tự lệnh S1, hai lệnh này sẽ có hay mất phụ thuộc vào tần số H.Syn và V.Syn từ máy tính đưa sang IC vi xử lý.
-
Chức năng điều khiển khối nguồn .
-
- Chân số 5 của CPU đưa ra lệnh OFF1, lệnh này được đưa tới điều khiển đóng mở đèn Q622 => điều khiển biến áp T602 đưa xung Clamp về chân số 5 của IC nguồn, nếu mất lệnh OFF1 => đèn Q622 tắt => xung Clamp không về được chân 5 của IC nguồn => Nguồn hoạt động ở chế độ chờ .
-
Chức năng điều khiển sự hoạt động của cao áp .
- Lệnh OFF2 ra ở chân số 6 của CPU được đưa tới điều khiển mạch công tắc cấp nguồn cho IC dao động, các đèn Q624 và Q625 đóng vai trò như một công tắc điện tử, khi lệnh OFF2 > 0V đèn Q624 dẫn => đèn Q625 dẫn => đưa điện áp 14V vào cấp nguồn cho IC dao động => và cáp áp hoạt động .
- Khi lệnh OFF2 = 0V đèn Q624 tắt => đèn Q625 tắt => cao áp không hoạt động .
- Lệnh OFF2 phụ thuộc vào tín hiệu H.Syn và V.Syn từ máy tính đưa sang, khi có đủ hai xung đồng bộ này thì lệnh OFF2 mới xuất hiện , vì vậy khi ta tắt máy tính => mất các xung đồng bộ đưa tới Monitor => vi xử lý ngắt lệnh OFF2 => cao áp không hoạt động.
- Chức năng dập điểm sáng xuất hiện trên màn hình khi tắt máy .
Mạch dập điểm sáng và xoá tia quét ngược
- - Lệnh Mute ra ở chân số 8 của CPU được đưa tới điều khiển đèn Q511 để dập điểm sáng trên màn hình khi tắt máy .
- Khi ta tắt máy => CPU đưa ra lệnh V_MUTE trước khi ngắt lệnh OFF1, lệnh V_MUTE làm đèn Q511 dẫn => Q512 tắt => điện áp đưa tới G1 giảm xuống -150V => chặn lại dòng tia điện tử còn dư làm cho đốm sáng không suất hiện trên màn hình .
- V_BLK ở trên là xung mành, tại thời điểm tia điện tử quét ngược, xung mành có điện áp cao làm cho đèn Q512 tắt => dòng tia điện tử tạm thời tắt trong thời điểm đó => vì vậy tia quét ngược mành không xuất hiện .
Chức năng bảo vệ máy .
- Với các chân cảm biến "Sense" CPU sẽ bảo vệ máy trong các trường hợp máy bị sự cố nguồn hay sự cố từ mạch cao áp.
- Các chân 19 và 21 của CPU sẽ theo dõi tình trạng của đường nguồn 50V, trong trường hợp bộ nguồn có sự cố như điện áp ra quá cao => CPU sẽ ngắt lệnh OFF2 để bảo vệ cao áp và đèn hình, nếu đường 50V quá thấp => CPU sẽ ngắt lệnh OFF1 để bảo vệ nguồn .
- Chân AFC_SENSE nhận điện áp AFC từ cao áp gửi tới, nếu cao áp bị chập => điện áp AFC sẽ giảm thấp => CPU sẽ ngắt các lệnh OFF1 và OFF2 để bảo vệ nguồn, sò công suất dòng và đèn hình .
-
Chức năng điều khiển mạch khử từ dư trên đèn hình .
- Chân số 10 của CPU đưa ra lệnh Degauss đưa tới điều khiển mạch khử từ để khử từ dư trên đèn hình, chống hiện tượng nhiễm từ màn ảnh loang mầu .
- Điện áp lệnh Degauss xuất hiện khi ta mới bật nguồn hoặc khi ta bấm vào nút Degauss trên Menu điều khiển, lệnh này chỉ xuất hiện vài giây rồi ngắt, khi lệnh Degauss xuất hiện => đèn Q621 dẫn => điều khiển đóng Zơle RL602, khi Zơle đóng => có dòng điện AC chạy qua cuộn khử từ quấn xung quanh đèn hình và khử hết từ dư ở trên đèn hình .
- Chức năng điều chỉnh kích thước ngang và sử méo gối .
- - Các lệnh MODE_SIZE và SIZE_ADJ từ các chân 23 và 24 của CPU đưa tới điều chỉnh kích thước ngang màn hình
- Các lệnh SIZE_REG và MODE_REG điều chỉnh sửa méo biên.
- Điều khiển tần số quét dòng và mành .
- - Xung đồng bộ H.SYN và V.SYN từ máy tính đưa sang đi vào các chân HS_IN và VS_IN , CPU sẽ xử lý các tín hiệu này để đưa ra các lệnh điều chỉnh tấn số quét ngang, quét dọc, kích thước ngang, kích thước dọc cho phù hợp với độ phân giải màn hình .
- Ngoài ra CPU còn đưa ra hai tín hiệu đồng bộ sau khi đã được sửa dạng ở hai chân 28 và 29 để cung cấp cho mạch dao động dòng mành có tác dụng đồng bộ tần số quét giữa Máy tính và Monitor .
- Điều khiển các chức năng khác .
- - Các chức năng khác được CPU điều khiển thông qua hai đường tín hiệu Data (SDA) và Clock (SCL), lệnh cụ thể được giải mã trong IC chức năng
- Ví dụ : Lệnh điều chỉnh tương phản Contras và các lệnh cân bằng trắng R-BIAS, G-BIAS và B-BIAS được truyền theo hai đường SDA và SCL đến IC Video Amply, mạch đổi D-A trong IC sẽ giải mã để lấy ra các lệnh điều khiển tương ứng .
-
Chức năng tạo hiển thị
- Chức năng tạo hiển thị cũng được truyền theo hai đường SDA và SCL từ CPU đi đến IC Video Amply và chúng cũng được giải mã tại IC Video để lấy ra các tín hiệu hiển thị sau đó cho chèn vào các tín hiệu Video R, G, B
- Để có thể hiển thị trên màn hình các nút chỉnh thì điều kiện cần thiết là :
- Có hai tín hiệu SDA và SCL từ CPU đi tới cấp cho IC Video Amply ở các chân số 11, 12 .
- Có điện áp Vcc 5V cấp vào IC Video Amply ở chân số 10
- Có xung dòng VFLB và xung mành HFLB cấp vào IC Video qua các chân số 1 và số 24
-
Giao tiếp với IC nhớ Memory
- CPU giao tiếp với IC nhớ Memory thông qua hai đường tín hiệu Data (IICDATA) và Clock (IICCLK)
- IC nhớ sẽ lưu lại các mức điều chỉnh của CPU, vì vậy nếu hỏng IC nhớ => CPU sẽ mất các lệnh điều khiển hoặc các lệnh ra sai .
BegoBook: begobook@gmail.com
